هزینه ـ سود درمان بیماران صرعی در سیستم مراقبت های اولیه بهداشتی (phc)

با پذیرفته شدن اصل ادغام «خدمات بهداشت روانی» در مراقبتهای بهداشتی اولیه (phc) در کشور همواره جنبه های اقتصادی این امر مورد پرسش بوده است. پژوهش حاصر به منظور بررسی اثرات اقتصادی برنامه مذکور در درمان بیماران روانی در استان کردستان صورت گرفته است. در این مطالعه که به صورت شاهد / موردی انجام گردید 186 بیمار افسرده، صرعی و اسکیزوفرنی شناسایی شده درجمعیت تحت پوشش بنرامه بهداشت روانی سال 1372 در استان کردستان (گروه مورد) با 163 بیمار مشابه در جمعیت غیرتحت پوشش این برنامه (گروه شاهد) مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته های این پژوهش از طریق پرسش نامه و گفتگوی حضوری با خانواده های بیماران و نیز بررسی پرونده های بهداشتی آنها جمع آوری گردید. در این مطالعه که براساس تکنیک تحلیل هزینه – منفعت انجام گردید متغیرهای وابسته عبارت از هزینه، منفعت (تبعات اقتصادی افزایش ساعات کار بیمار و کاهش مراقبت خانواده از بیمار) مراجعه های سرپایی و روز بستری بودند. نتایج حاصل بر روی بیماران افسرده نشان داد که متوسط مراجعه های سرپایی سالانه «گروه مورد» بطور قابل ملاحظه ای بیش از «گروه شاهد» و متوسطه هزینه سالانه آنها کمتر بود. همچنین متوسط سود سالانه بیماران (گروه مورد) بطور چشمگیری بیشتر از بیماران افسرده «گروه شاهد» بود. در مورد بیماران صرعی هم نتایج بالا صدق می نمود. در مورد بیماران اسکیزوفرنی متوسط روزهای بستری، میانگین مراجعه های سرپایی سالانه و متوسط هزینه سالانه در دو گروه «مورد و شاهد» تفاوت معنی داری را نشان نداد. اما در گروه شاهد بطور نسبی روزهای بستری و هزینه سالانه بیش از گروه مورد و مراجعه های سرپایی سالانه در گروه مورد بیش از گروه شاهد بود. برای بیماران اسکیزوفرنی نیز همانند بیماران افسرده و صرعی میانگین سود سالانه در «گروه مورد» بطور چشمگیری از گروه شاهد بیشتر بود. مقایسه کل بیماران گروه مورد و شاهد نشان داد که میانگین مراجعه های سرپایی سالانه گروه مورد و همچنین سود سالانه آنها به طور معنی داری بیش از میانگین مراجعه های سرپایی و منفعت سالانه گروه شاهد بود. ضمنا میانگین هزینه سالانه کل بیماران گروه مورد بطور چشمگیری کمتر از میانگین هزینه سالانه بیماران گروه شاهد بود. ضمنا میانگین هزینه سالانه کل بیماران گروه مورد بطور چشمگیری کمتر از میانگین هزینه سالانه بیماران گروه شاهد بود. هزینه کمتر بیماران «گروه مورد» علیرغم مراجعه های بیشتر آنها می تواند به عنوان تأثیر مثبت برقراری نظام ادغام بهداشت روانی در phc تلقی گردد. همچنین سود بیشتر بیماران «گروه مورد» نشان داد که جنبه های اقتصادی اثربخشی درمان در نظام ادغام، قابل توجه می باشد.